ลอตเตอรี่ไทย จากอดีตสู่ปัจจุบัน เส้นทางการพนันที่ใคร ๆ ก็ชอบ

ใครจะคิดว่าตั๋วเล็ก ๆ ใบนั้นที่เราซื้อกันทุกงวด จะมีเรื่องราวที่น่าสนใจซ่อนอยู่มากมาย ลอตเตอรี่ไทยไม่ใช่แค่ตัวเลขบนกระดาษ แต่มันเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตคนไทยมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน มาดูกันว่าทำไมคนไทยถึงชอบเสี่ยงโชคกันนักหนา และลอตเตอรี่มีอิทธิพลต่อสังคมไทยอย่างไรบ้าง

จุดเริ่มต้นของการเสี่ยงโชคในสยาม

ย้อนกลับไปในอดีต สมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ช่วงนั้นบ้านเมืองกำลังคึกคัก มีการค้าขายกับต่างชาติมากขึ้น โดยเฉพาะชาวจีนที่เข้ามาทำมาหากินในสยาม พวกเขาได้นำเอาการเล่นพนันแบบหนึ่งเข้ามาด้วย นั่นคือ “หวย ก ข” ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของลอตเตอรี่ไทยในปัจจุบัน

หวย ก ข เล่นยังไงหรอ ง่าย ๆ เลย เอาตัวอักษรไทย ก ถึง ฮ มาสุ่มจับคู่กัน แล้วให้คนทายว่าจะออกอะไร ฟังดูคล้าย ๆ กับการเล่นหวยใต้ดินสมัยนี้เลยใช่ไหมล่ะ แต่ตอนนั้นมันยังไม่เป็นที่นิยมมากนัก เพราะคนไทยส่วนใหญ่ยังไม่คุ้นเคย

ยุคทองของลอตเตอรี่ไทย

พอมาถึงสมัยรัชกาลที่ 5 นี่สิ ลอตเตอรี่เริ่มบูมขึ้นมาเลย ทำไมน่ะหรอ ก็เพราะพระองค์ทรงเห็นว่ามันเป็นวิธีที่ดีในการหารายได้เข้ารัฐ แถมยังช่วยควบคุมการพนันผิดกฎหมายได้อีกด้วย เรียกว่าได้ประโยชน์ทั้งสองทาง

ในปี พ.ศ. 2417 มีการออกลอตเตอรี่ครั้งแรกในประเทศไทย เป็นงานออกร้านที่สวนดุสิต ใครจะไปคิดว่าการขายตั๋วเล็ก ๆ นี่แหละ จะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ในอนาคต

ลอตเตอรี่กับการพัฒนาประเทศ

หลังจากนั้น ลอตเตอรี่ก็กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการระดมทุนเพื่อพัฒนาประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างโรงพยาบาล โรงเรียน หรือแม้แต่การช่วยเหลือผู้ประสบภัยธรรมชาติ รายได้จากการขายลอตเตอรี่ถูกนำไปใช้ในโครงการสาธารณประโยชน์มากมาย

ยกตัวอย่างเช่น ในปี พ.ศ. 2476 มีการออกลอตเตอรี่พิเศษเพื่อหาเงินสร้างสะพานพระพุทธยอดฟ้า ซึ่งเป็นสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาแห่งแรกของประเทศไทย นี่แหละคือพลังของลอตเตอรี่ที่ช่วยสร้างโครงสร้างพื้นฐานสำคัญให้กับบ้านเมือง

ยุคเฟื่องฟูของหวยใต้ดิน

แต่ไม่ใช่ว่าทุกอย่างจะราบรื่นเสมอไป ในช่วงหนึ่งรัฐบาลมีการยกเลิกลอตเตอรี่ชั่วคราว ทำให้เกิดช่องว่างในตลาด และนี่เองที่ทำให้ “หวยใต้ดิน” เฟื่องฟูขึ้นมา

หวยใต้ดินคืออะไร ก็คือการเล่นพนันแบบผิดกฎหมายที่อ้างอิงผลการออกรางวัลจากสลากกินแบ่งรัฐบาล มันเป็นที่นิยมมากเพราะซื้อง่าย ขายคล่อง แถมยังมีรูปแบบการเล่นที่หลากหลายกว่าลอตเตอรี่ปกติ

แต่ปัญหาก็คือ มันผิดกฎหมาย และรัฐก็ไม่ได้รายได้จากส่วนนี้เลย ทำให้ต้องมีการปราบปรามอย่างหนัก แต่ก็ยังไม่สามารถกำจัดให้หมดไปได้

การก่อตั้งสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล

เพื่อแก้ปัญหานี้ ในปี พ.ศ. 2482 รัฐบาลจึงได้จัดตั้ง “สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล” ขึ้นมา เพื่อควบคุมดูแลการออกลอตเตอรี่อย่างเป็นระบบ นี่เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้ลอตเตอรี่กลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยอย่างเต็มตัว

สำนักงานสลากฯ มีหน้าที่ออกลอตเตอรี่ ควบคุมการจำหน่าย และจัดสรรรายได้เข้ารัฐ รวมถึงดูแลให้การเล่นลอตเตอรี่เป็นไปอย่างโปร่งใสและเป็นธรรม